Yeniden Yollara Düşmek... Kendinizi ve Motosikletinizi Yaza Hazırlayın

Kışın soğuk havalarda motosikletlerimizi olumsuz hava şartlarından korumaya çalışıyoruz. Motor kışın eğer kapalı bir garajdaysa fazla problem olmuyor fakat rüzgar ve soğuk alan bir yerdeyse motorumuzu sıkıca sarmamız akıllıca olur.

Bahar yerini yaza bırakırken motosikletlerin tozunu silmenin ve tekrar açığa çıkarmanın da zamanı geliyor demektir.Fakat, kaskınızı kapıp marşa basmadan önce size bu yaz yollara çıkmadan önce yapmanız gerekenler konusunda vereceğim ipuçlarına göz atmalısınız.

1) Mekanik Kontroller

Kıştan sonra ilk sürüşü yapmadan önce emin olmanız gereken şey motorunuzun sürüşe hazır olup olmadığıdır. Büyük ihtimalle motosikletinizi sonbaharın sonlarına doğru kızağa çektiniz. Dolayısıyla onu tekrar hayata döndürmek için çok fazla efor sarf etmeniz gerekmeyecek. Eğer gerekiyorsa da bunu büyük bir keyifle yapıyor olmalısınız.

Motosiklet kullanma klavuzu yardımı ile, bahsi geçen bir çok mekanik işlemi kendi kendimize uygulayabiliriz. Kullanma klavuzunda yer almayanlar için ise servisinize danışabilirsiniz. Burada sekiz adet çok önemli noktayı kontrol etmeniz gerekiyor.



a) Yakıt Sistemi: Bekleyen bir motorlu araçta oluşabilecek problemlerden biri yakıt sistemi problemidir. Yakıt katkısı konulmadan parka çekilen araçlarda oluşabiliyor. Uzun süre hareketsiz bekleyen yakıt bir çeşit yapışkan sıvıya dönüşerek yakıt sistemini bloke edebilir. Bu karbüratörle ilgili ciddi problemlere yol açabilecek bir sorundur fakat yakıt enjeksiyonlu motorlar da bu durumdan etkilenebilir.

Eğer böyle bir durumla karşılaşırsanız yakıt sistemini tümüyle temizlemeniz gerekebilir. Eğer yakıt tankındaki yakıt eski ise motosikletiniz çalışmıyorsa motoru çalışmak için zorlamaktansa eski yakıtı tanktan ve mümkünse tüm yakıt sisteminden, mümkünse özellikle de karbüratörden boşaltmak daha mantıklıdır. Karbüratörklerin çoğunda tahliye çıkışı bulunur. Karbüratör üzerinde bulunan tahliye vidasını tornavida yardımıyla gevşeterek yakıtı boşaltabilirsiniz. 

Bu işlem tüm sistemdeki sirkülasyonu engelleyen eski yakıtı oradan uzaklaştırmanızı sağlar. Yakıtı uzaklaştırdıktan sonra hala çalışmıyorsa veya motorunuzun performansı ciddi olarak düşükse bir tamirci ile görüşerek motorunuzu nasıl kışlatacağınızı öğrenmenizde fayda var.

b) Hava Filtresi

Hava filtrenizi kontrol edin. Motorunuzun silindir bloğu, pistonları gibi güçlü basınca maruz kalan iç aksamı hava filtresinden geçen tozlarla ciddi olarak aşınır. Bu da motorunuzun performansını düşüren çok önemli bir faktördür. Filtredeki birikintiyi temizleyin ve sadece belirli bir kısmı daha fazla tozlanmış ise filtrenizi değiştirin.

c) Lastikler

Lastik basıncı kış boyunca muhtemelen ciddi bir biçimde düşecektir ve düşük lastik basıncı kadar sürüşü ciddi oranda etkileyen bir faktör yoktur. Motosikletinizi garajdan çıkarmadan önce lastik basıncını kontrol etmelisiniz. Lastik, yıpranma göstergelerine kadar aşındıysa veya ayar tutmama ile ilgili sinyaller alıyorsanız lastikleri yenileri ile değiştirmenin zamanı gelmiştir.

d) Hareketli Parçalar

Buraya kadar geldiyseniz hareketli parçalara geçebiliriz. Gaz, fren, debriyaj telleri aşınma sinyalleri veriyorsa yenileri ile değiştirmelisiniz. Zincir ve dişlide gözle görünür bir yıpranma var ise sürüşten önce mutlaka bakımları yapılmalıdır. Zincir dişli setinin değişimi gerekliyse değiştirin. Eğer değişim gerekmiyorsa gerginlik kontrolü yaptıktan sonra zinciri yağlamalısınız.

Umarız ki zinciri kış uykusuna yatırmadan önce de yağlamışsınızdır. Bu küf oluşmayacağı anlamına gelir. Eğer kıştan önce bu kısmı atladıysanız zinciri önce temizleyip sonra yağlamakta fayda var. Bu da motorda olduğu gibi aşınmanın önüne geçmek için gereklidir. Zinciri biraz yağlayıp daha sonrasında motoru çalıştırıp zincir sıcakken daha etraflı bir zincir yağlama işi tekrar yapılmalıdır.

e)Motor Sıvıları

Yağ seviyesini kontrol edin, daha iyisi, kışa girmeden önce yapmadıysanız motor yağını ve filtresini değiştirin. Eski motor yağı asit bileşenleri içereceği için değiştirmek en iyisidir. Eğe motorunuz sıvı soğutmalı ise, radyatör su seviyesini kontrol edin ve eğer gerekliyse taşırma tankına su ilave edin (kullanma klavuzunu inceleyin)

f) Frenler

Frenleri kontrol etmeniz hayati önem taşır. Ön freni hafifçe sıkarak arka freni sıkmak genellikle size iyi frenleme sağlar. Hidrolik yağ seviye göstergesini konrol edip yağ seviyesinin yeterli olduğundan emin olun. Fren yağının halen kullanılabilir olup olmadığını anlamak için rengine bakmanız yeterli. Elma suyu renginde veya daha koyu bir renkteyse ilerleyen günlerde hidrolik yağını değiştirmeyi unutmayın.

Elinize bir fener alın ve ön ve arka fren kaliperlerini gözle kontrol edin. Ne kadar frenleme malzemesinin kaldığına bakmalısınız. Bir çok fren pedi seviye göstergesine sahiptir. Eğer şüpheniz varsa değiştirin. Ucuz bir kendini sigortalama yöntemidir.

g) Akümülatör

Zayıf veya ölü motor aküsü, uzun kış uykusunda çıkışta karşımıza çıkacak olan genel bir sorundur. Umarız ki aküyü şarjlı olarak bırakmışsınızdır. Eğer yarım şarjda veya şarjsız olarak bıraktıysanız motoru çalıştırmadan aküyü şarj etmeniz şarttır. Eğer şarj tutmuyorsa yeni akülerin fiyatlarını araştırmaya başlamalısınız.

h) Işıklar, Kablolar, Butonlar, Switchler

Akü iyi durumdaysa, tüm ışıkların çalıştığından emin olmak için tümünü kontrol edin. Ön ve arka frenin, fren lambasını tetiklediğinden emin olun. Sinyalleri kontrol edin. Arka ışık yanıyor olmalı, ön farın uzun ve kısası sağlam olmalı.

Gaz, debriyaj ve fren kabloları (eğer var ise) kendi kanalında yumuşak bir şekilde ileri geri hareket etmelidir. Son olarak, motorun her yerini el yardımıyla dolaşarak tüm hareketli parçaları oynatın.

2) Sürücüyü Uyandırmak

Şimdi motosikletinizin, kendisiyle bir açılış turu atmaya hazır olduğundan emin oldunuz, hava da güzel ve siz de bu yazın ilk sürüşünü yapmaya karar verdiniz. Marşa basmadan önce aklınıza getirmeniz gereken bir konu var!!! Aylarca bir arabayla seyahat etmiş olmak sizi motosikletin dinamiklerinden birazcık uzaklaştırmış olabilir. Ne kadar deneyimli olursanız olun. Bunun deneyimle alakası yok. Tamamen zihinsel bir olaydır.

Aslında yenileme kursu gibi bir kursla yaza başlamak daha uygundur. Bu özellikle motosiklette güvenlik kurallarını yeniden hatırlamanızı kolaylaştıracaktır. Kendi kendinize de hazırlanabilir misiniz peki? Elbette...!! Sakin sakin aşağıdaki hareketleri uygulayın.

Üç basit hareket, yavaş hızda yapılmalıdır. Buradaki amacımız sürücü beyninin uyuyan kısımlarını uyandırmak... Haydi başlayalım!!!

3) Kötü Yol Şartları ve Dikkatsiz Sürücüler

Her ne kadar siz ve motorunuz yeni sezona hazırlıklı olsanız bile unutmayın ki yollarımız hala motosikletçilerin dostu olmaktan oldukça uzak... Otoyollarımızın zeminleri kışın kardan buzdan donup çözüldükçe zarar görüyor bu da güvenli sürüşü imkansız kılıyor. Yaz başında yüzeyi hasarlı yollara dikkat etmek gerekiyor.

Ve unutmayın ki dikkatsiz sürücüler yollarda motosikletçileri gör(e)memeye devam ediyorlar. Dolayısıyla trafikte ekstra görünür olmak aşırı önemli.

Sezona hazırlıklı girmek istiyorsanız motorunuzun kullanma klavuzundan faydalanın ve rutin görevleri yerine getirin. Aynı zamanda hem sizin hem motosikletinizin yol şartlarına uygun olup olmadığınızı yola çıkmadan önce dikkatlice değerlendirin. 

Hazırlık için harcayacağınız zaman güvenli ve keyifli bir sürüşü de garantileyecektir.

Kaskınız başınızda, rüzgarınız arkanızda olsun.

Motosiklette Dönüş Tekniğini Geliştirmek

Kontra Tekniği Nedir?

Motosiklete binenlerin çoğu kulaktan dolma da olsa bir yerlerden duymuşlardır kontra tekniğini. Peki bu kontra tekniği nedir? Zor mudur? Kolay mıdır? Nasıl öğrenilir? Bütün bu soruların cevabı yazımızda...

Kısaca tanımlamak gerekirse kontra dönüş tekniği motosiklet veya bisiklet gibi iki tekerli araçlarda hangi hızda olursa olsun dönüş yapabilmeniz için olmazsa olmaz belirli fizik kuralları dahilinde yapılan ve aynı zamanda motora ya da bisiklete yaptırılan harekete denir. İlk bakışta fizik kuralına aykırı gibi görünebilir fakat tekniği kavradığınızda çok mantıklı olduğunu göreceksiniz. Aslında özel bir teknik değildir. Çoğu zaman bilinmese de otomatik olarak yapılır fakat öğrenildiğinde dönüşler rahatlar ve bize daha yüksek hızlarda daha güvenli ve stabil bir dönüş sağlar.

Dönüşlerde kontra tekniği nasıl uygulanır?

Motosikletinizle güvenli ve düz geniş bir yolda 40 km hızla giderken sağ gidonu hafifçe ileri itin. Bu itiş çok sert olmamalı. Başka hiçbir şey yapmayın, ne motoru vücudunuzla yatırmaya çalışın ne de dizlerinizin poziyonunu değiştirin. Sadece gidonu ileri itin. Gidonu sola çevirmek olarak algılanmamalıdır. Burada sol gidonu kendine çekmek yanlıştır çünkü gidonlar sürüş esnasında avuç içleriyle desteklendiği için burada yapılması gereken "solu çekmek" yerine "sağı itmek" olacaktır.

Gidonun ucu daha 1 cm bile yerinden oynamamışken motorunuz yavaş yavaş ittiğiniz tarafa doğru kendiliğinden yatmaya başlayacaktır. "Nasıl yani? Dümeni sola kırdık araba sağa gidecek öyle mi?" diyenler olacak elbet. Aynen öyle...

Motosikleti araba gibi düşünmemelisiniz. Arabada dümeni sağa çevirirseniz araç sağa, sola çevirirseniz araç sola gider. Fakat motosiklette dinamikler tamamen farklıdır. Arabalar hem düz giderken hem de viraj alırken sürekli dik pozisyonda durur. Bu yüzden arabaların lastik tabanları düzdür. Fakat motosikletler yalnızca iki tekere sahip olduklarından, yola tutunabilmeleri için belirli bir açı ile viraj alırlar. Yatarak yapılan bu dönüşlerde motosikletin yolda durabilmesi için ön tekerin sürücüye yakın kısmının yer ile temas etmesi kontra tekniği sayesinde sağlanır ve merkezkaç kuvveti ile motor içe doğru yatmadan virajı tamamlar. Belirli bir açıyla viraj boyunca ayakta durur. Fakat tam tersi yapılıp lastik virajdan tarafa büküldüğünde ön lastiğin ön (dışta kalan) kısmı yere temas etme eğiliminde olur, motorsiklet yola tutunamaz ve virajın dışına savrulur.


Kontra tekniğine kendinizi alıştırdığınızda çok daha güvenli dönüşler yapabildiğinizi göreceksiniz. Rahat olun... Kollarınızı kasmadan ne yöne dönecekseniz o taraftaki gidonu bileğinizi kullanarak hafifçe itin, gerisini motosiklete bırakın. Hepsi bu...

Dizlerinizi Kullanın

Dönüşleri daha stabil yapabilmek için motorun yatışını dizinizle desteklemeniz kolaylık sağlar. Bunu zamanla otomatikleştirebilirsiniz. Düz giderken depoyu hafifçe tutan dizlerinizden dışta kalanı ile depoya baskı uyguladığınızda dönüşün daha kolay olduğunu göreceksiniz. Bir çok motorda depo üzerinde alttaki resimdeki gibi girinti bulunur. İşte deponun sağ ve solundaki bu girintiler, dizleri rüzgardan koruma ve aerodinamik bir sürüş sağlama vazifesinin yanında bir de bu işe yarar. Dönüşlerde dizleri kullanarak motoru itmek için kullanılır.

Yavaş Dönüş

Dönüşlerde hızı ayarlamak çok önemlidir. Çünkü dönüş esnasında motorun ilerliyor olması aynı zamanda ayakta duracağı anlamına da gelir. Virajın ortasında motorun hızının birden düştüğü durumlarda merkezkaç kuvvetinin etkisi azalır motosiklet kontrolden çıkar ve virajın içine doğru yatma eğilimine girer. Hızı azaltmaya devam edersek motor daha fazla ayakta duramayarak içe doğru yatar. Dönüşte gerekmedikçe fren yapmamak lazımdır. Hatta yola iyi yapışması için virajın girişinde gaz kısılır, güvenli dönüş hızına ulaşıldıktan sonra viraja girilir girilmez gaz hafifçe açılır.

Hızlı Dönüş

Aniden karşınıza bir köpek çıktı ve hızla dönmeniz gerekti. Bu hareket asla bir dönüş olmamalı bir "sıyırtma" hareketi ile kurtulmayı denemelisiniz. Eğer kurtaracak gibi duruyorsanız bu gidonu düşmeyecek şekilde sertçe iterek motoru hafif bir salınıma sokma şeklinde yapılan bir harekettir. Dikkat edin!!! Eğer motosiklet hızlıyken bu hareketi yaparsanız salınımı durduramazsınız.

Bu hareket sizi anlık olarak gittiğiniz çizginin dışına çıkarır ve tekrar aynı çizgiye sokar. Vücudunuzla da motoru dik tutmaya çalışmalısınız ve gidonu aşırı sıkmamalısınız. Gidonu sıkmak motoru soktuğunuz salınımın devam etmesine sebebiyet verir. Boş alanda bu hareketi bolca denemekte fayda var. Tek bir labuta 30-40 sonra da 50 km hızla 3 metreye kadar yanaştıktan sonra gidonu sertçe iterek sıyırtmaya çalışın. Göreceksiniz ki hızlı giderken bile objelerden kurtulma şansınız var.

Fakat şunu unutmamak gerekiyor. Eğer yolda giderken yapacağınız ani bir fren ya da sıyırtma hareketi başka bir canlının hayatına mal olacaksa, bu sürücünün kendi hayatı da olabilir, karşınıza çıkan (bunu söylemek çok zor ama) üstünden geçebileceğiniz büyüklükte bir canlıyı ezmek zorundasınız. Böyle bir durumda gidonu bükmek ya da frene asılmak hayatınıza mal olabilir. Eğer çarptığınız canlıyı yaraladıysanız mutlaka veterinere götürmeli ya da daha da kötüsü ama kaçınılmaz olanı eğer ölümüne sebebiyet verdiyseniz mutlaka onu yoldan uzaklaştırmalısınız. Tabi ki bunlar istenmeyen durumlar fakat bazen motorcular olarak başımıza gelebiliyor ne yazık ki.

Bayır Yukarı Giderken Dönüş

Dönüşler yolun eğimine göre de farklılık gösterir. Bunun nedeni yolun eğimine göre ön ve arka tekerin yol tutuşlarının değişmesidir.


Bayır çıkarken ön tekerin yol tutuşu azalır. Bunu engellemek istiyorsanız ön tarafa vücudunuzla daha fazla ağırlık bindirmelisiniz.

Bayır Aşağı Giderken Dönüş

Motosiklette dinamikler diğer araçlara göre oldukça farklıdır. Örneğin bir bisikleti veya bir arabayı düşünün. Bisiklette itici güç tamamen sizin bacak kaslarınız olduğu için hesaba katmanız gereken, yol tutuşunu etkileyen, sizi virajlarda atmaya çalışan ciddi bir motor gücünden söz edilemez. Arabada ise denge unsurunu dikkate almanız gerekmiyor. Ama motosiklet öyle değil. Aslında bizce motosiketi keyifli kılan da bu farklılıklardır.

Motosikletinizle bayır aşağı giderken viraj almanız gerektiğinde frenin önemini tahmin ediyorsunuzdur. İşte bu frenleme işini virajın içinde değil de viraja girmeden önce yaparsanız ancak güvenli bir yavaşlama sağlayacağınızı unutmayın. Yoksa bayır aşağı bir virajda yeterli yavaşlamadan girilen bir virajda özellikle ön freni sıkarsanız zaten yol tutuşu azalan arka tekerin yol tutuşu iyice azalır ve çok şanslı değilseniz yolun karşı tarafında gözlerinizi açarsınız.

Sağa Dönüşler

Dönüşlerde sağ ile sol neden farklı? Bunun birkaç nedeni var.

En önemlisi insan beyninin sağ lobu ile sol lobu aynı çalışmaz. Nörolojk bir durum. Çoğu sürücü sağa ya da sola bir tarafa dönme özürlü olduğunu söyler. Bu sorun kendini şu şekilde gösterir. Sürücü bir tarafa büyük bir rahatlıkla dönebiliyorken diğer tarafa hızlı veya yavaş dönüşlerde tedirginlik ve hatta düşecekmiş gibi hisseder. Bu normal bir olaydır ve çalışarak düzelebilecek bir durumdur.

Frenlerin, gazın, debriyajın yeri. Bu durum mekanik bir olaydır. Motoru sağa yatırırken , gazın bulunduğu gidonu iterken daha dikkatli olmalısınız. Virajda gazdaki ani dalgalanmalar istenmeyen bir durumdur. Bir de normal olan, sağa virajda hafifçe gazı açmak istediğinizde eğer gidona yükleniyorsanız bu daha zor olacaktır. O yüzden virajlarda gidonu okşar gibi tutmakta, kollarımızı ise rahat pozisyonda tutmakta fayda var.

Sola Dönüşler

Sola dönerken sağ taraftakine göre mekanik olarak biraz daha rahatızdır. Bunun sebebi gaz elciğinin sağ tarfta olmasıdır. sol elciğe biraz daha rahat yüklenilebilmesi dönüşü kolaylaştırır.


Sürücü eğer sağa veya sola dönüşlerden birinde bir düşüş yaşadıysa bunun da dönüşe etkisi olabilir. Psikolojik etmenler sürüşü az ya da çok mutlaka etkiler. O yüzden viraja girerken makul risk almaktan çekinmeyin ve gülümseyin. Motosiklet kullanırken pozitif olun. Pozitif bir beyin daha başarılı çalışır ve vücudu daha iyi kontrol eder.

Merkezkaç Kuvveti

Dönüşün en önemli unsurlarından biri merkezkaç kuvveti, bir diğeri de merkez çekim kuvvetidir.

Basitçe anlatmak gerekirse 30 cm'lik ince bir ipin ucuna metal bir nesne bağlayıp, ipin bir ucundan tutup çevirmeye başladığınızda nesne mükemmel bir daire çizmek üzere havada yol alır. Bu şekilde nesneyi kafanızın üzerinde yatay vaziyette istediğiniz kadar çevirebilirsiniz.

Bu örneği neden verdik? Motosiklet kullanıcısı olarak burada dikkat etmemiz gereken iki nokta var. Bu mükemmel daireyi nasıl bozabiliriz. Tahmin ettiğiniz gibi dairenin bozulması demek motorun dönüş esnasında düşmesi demektir.

1- İpi çok hızlı çevirirseniz ip kopar ve nesne dışarı fırlar. Bu ne demektir? Motosisketinizle viraj alırken hızınız gereğinde fazla ise merkez çekim kuvveti sizi virajda tutamayacaktır ve bu da virajın dışında savrulma anlamına gelir.

2- İpi çevirmeyi durdurursanız veya yavaşlatırsanız ip gevşer ve nesne aşağı düşer. Bu da tahmin ettiğiniz gibi merkezkaç kuvvetinin azalması ve motorunuzun virajın içine yatması anlamına gelir.

Zamanla, virajları bol bol çalışarak merkezkaç ve merkez çekim kuvvetleri konusunda alışkanlık kazanacağız ve bu iki kuvvet virajlarda en büyük dostumuz olacaktır.

Lastiklerin Önemi

Virajda sizi yolda tutan bir çok unsur vardır fakat "bunlardan en önemlisi nedir?" derseniz elbette lastiklerdir. Bu yüzden lastikleri sona sakladık.

Kalitesiz, uygun olmayan lastik kullanımı intihardır. Çoğu lastikler 2 yıl raf ömrü ile üretilir. Lastik alırken mutlaka üretim tarihine bakmalıyız ve mutlaka ve mutlaka motorumuza uygun ebatta ve orta sertlikte kauçuk ve kaliteli lastikler tercih etmeliyiz. Özellikle nylon materyalden üretilen kalitesiz lastikler çok hafif bir zemin değişikliğinde yüzlerce kilo ağırlığındaki motorunuzu kaydırabilir.

Viraja Bak, Gidonu İt, Depoyu Çek, Dışarı Sark, Gülümse

Son olarak dönüşlerimizi en pratik biçimde nasıl yapabiliriz sorusunun cevabını verelim.

• Viraja bak!!! Unutma motosikletin baktığın yere gider.Virajdayken de olabildiğince çene yere paralel olmalı. 
• Gidonu it!!! Korkma! Ne tarafa döneceksen o tarafı hafifçe it. 
• Depoyu çek!! Üstte kalan dizinle depoyu (yine hafifçe) viraja doğru çek. Bunu gionu iterken aynı anda dışta kalan dizimizle yapmalıyız.
• Dışarı sark!! Yolun, motorun ve lastiklerin durumuna göre motordan sarkmak daha yüksek hızda viraj almanıza imkan verir. Bunu çift şeritli yollarda sola dönüşlerde yaparken dikkatli olun. Vücudunuz kendi şeridinizdeyken kafanız diğer şeride geçmesin. Yol bozuksa dikkatli olun. Virajın tam ortasındaki kasis, dönüşü bloke eder. Tehlikeye yol açar. 
• Gülümse!!! Motosikleti tatlı tatlı virajlı yollarda kullanmak, düz yolda kullanmaktan daha keyiflidir. 

Kaskınız başınızda, rüzgarınız arkanızda olsun...